Samen naar gelijkwaardigheid

Onderzoek in WBC Echt

Ken je dat? Je bent in Frankrijk en spreekt geen Frans. En de Fransen spreken geen Engels. Hoe moeilijk is het dan om duidelijk te maken wat je bedoelt? Met handen en voeten kom je vaak een heel eind, maar daar moet je beiden de tijd voor nemen. Zodat je elkaar toch begrijpt. En dat kan behoorlijk frustreren. Voor cliënten met afasie is dit de dagelijkse praktijk. Praten gaat moeilijk. En dat is een struikelblok om een echt gelijkwaardig gesprek te hebben. Om dan echt te begrijpen wat iemand wil, moet je moeite doen en tijd maken. Niet afraffelen of invullen voor de ander, maar investeren in elkaar. En dan gaat het communiceren ook steeds gemakkelijker, omdat je samen de weg vindt.

Dit heeft alles te maken met eigen regie en gelijkwaardigheid. Als je eigen regie wilt realiseren, dan is gelijkwaardigheid een begrip dat daar onlosmakelijk mee verbonden is. Pas als je samen werkt vanuit gelijkwaardigheid; op gelijkwaardige wijze met elkaar omgaat, kan eigen regie ontstaan. Dat is heel mooi om samen te bereiken. Maar er is binnen SGL nog wel onduidelijkheid over wat eigen regie en gelijkwaardigheid nu precies betekenen. Daarom werken we de komende tijd aan het verder laden van deze begrippen.

Op het gebied van gelijkwaardigheid vindt er momenteel een onderzoek plaats in WBC Echt. Tessa Ewalds vertelt hierover.

Kennis vergaren en actie

“We gaan samen naar gelijkwaardigheid toe. Dat is het einddoel in een proces dat we als organisatie doorlopen. Het onderzoek geeft handvatten om dat proces vorm te geven. We gaan heel actiegericht te werk met het onderzoek. Dat betekent dat we zowel kennis willen ontwikkelen over het onderwerp, maar dat we ons ook direct richten op het daadwerkelijk verbeteren van de dingen die we doen in de praktijk. Sanne Thoolen en ik zijn als onderzoekers betrokken bij het project. We vormen samen met medewerkers en cliënten van de locatie een onderzoeksgroep. Samen overleggen we en stellen we vast wat we gaan doen en wat er nodig is in het onderzoek. Ook is er een klankbordgroep (meteen ook onze ambassadeurs!), die bestaat uit de bestuurder, teamleider, regiomanager en twee mensen van de CCR.”

Elkaar begrijpen

“Gelijkwaardigheid gaat er niet over dat we allemaal gelijk zijn. Gelukkig zijn we verschillend. Het gaat erom dat je de moeite neemt om elkaar te begrijpen. Zodat je weet wat iemand nodig heeft. Ook als dat niet direct wordt gezegd. En dat je daarover open het gesprek aan kunt gaan. Wat we tot nu toe gezien hebben is dat het komen tot een gelijkwaardige relatie te maken heeft met de combinatie van tijd, taal, relatie en bewustwording. Tijd (blijven) maken om elkaar te leren kennen en begrijpen. Je bouwt een relatie op. Bewust zijn van hoe je met elkaar praat en hoe je taal inzet en je bewust zijn van het feit dat taal niet alleen praten is, maar ook bestaat uit non-verbale communicatie (bijvoorbeeld bewegingen, houding). Je bent je wederzijds bewust van de ander, de behoeften, de mogelijkheden en bouwt van daaruit aan een gelijkwaardige manier van met elkaar omgaan. En gelijkwaardigheid betekent niet dat je elkaar altijd gelijk geeft of dat alles altijd kan. Je gaat het goede gesprek aan. En dat betekent dat je transparant bent over de mogelijkheden en de onmogelijkheden. En je laat elkaar daarbij in je eigen waarde.”

Waardevolle inzichten

“In WBC Echt oefenen we op verschillende manieren. We zijn echt samen aan de slag op een praktische manier. Zo hebben we een taaloefening gedaan waarin we van rol wisselden. Deze oefening wekte frustratie op omdat we de ander niet duidelijk konden maken wat we bedoelde en we vaak de neiging hebben om iets voor de ander in te vullen. En dát terwijl cliënten van de onderzoeksgroep nu juist aangeven dat ze dat niet willen “ik ben geen klein kind” en “praat met me in plaats van over  me” zijn veel gehoorde uitspraken. Het is mooi om te zien dat we daardoor allemaal nieuwe en waardevolle inzichten krijgen. We ronden het onderzoek eind augustus af. En ik hoop dat we met de resultaten ook binnen de rest van de organisatie samen kunnen werken aan gelijkwaardigheid voor ons allemaal.”